Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD) – Życie w skrajnych nastrojach
Życie każdego człowieka to sinusoida nastrojów – od radości i ekscytacji po smutek i przygnębienie. To naturalny rytm ludzkiego doświadczenia. Jednak dla osób zmagających się z chorobą afektywną dwubiegunową (CHAD), te wahania przybierają ekstremalną formę, dezorganizując codzienne funkcjonowanie, niszcząc relacje i odbierając poczucie kontroli nad własnym życiem. CHAD, nazywana kiedyś psychozą maniakalno-depresyjną, jest przewlekłym zaburzeniem psychicznym, które rzuca pacjenta pomiędzy dwa odległe bieguny nastroju: manię lub hipomanię a depresję.
Biegun Manii/Hipomanii: Szczyt energetyczny
Epizod manii to stan nienaturalnie podwyższonego nastroju, któremu towarzyszy euforyczny lub drażliwy nastrój oraz gwałtowny wzrost energii i aktywności. Osoba w manii może odczuwać zmniejszoną potrzebę snu, mówić bardzo szybko (słowotok), a jej myśli pędzą w niekontrolowany sposób (gonitwa myśli). Pojawia się zawyżona samoocena, poczucie wszechmocy i skłonność do podejmowania ryzykownych, nieprzemyślanych działań, takich jak zaciąganie dużych kredytów, przypadkowe kontakty seksualne czy nagłe rzucenie pracy.
Hipomania jest łagodniejszą formą manii. Objawy są podobne, ale ich nasilenie jest mniejsze i nie prowadzą do tak znacznych problemów w funkcjonowaniu społecznym czy zawodowym, a także nie wymagają hospitalizacji. Osoba w stanie hipomanii może być postrzegana jako bardziej kreatywna, energiczna i towarzyska. Stan ten bywa nawet odbierany pozytywnie, jako okres zwiększonej produktywności. Mimo to, jest to sygnał zaburzenia, który może poprzedzać pełnoobjawową manię lub głęboką depresję.
Biegun Depresji: Bolesne pikowanie w dół
Drugim, skrajnym biegunem choroby jest depresja. Charakteryzuje się ona głębokim smutkiem, utratą zainteresowań oraz niezdolnością do odczuwania przyjemności (anhedonia). Energia życiowa drastycznie spada, pojawiają się problemy z koncentracją, pamięcią i podejmowaniem decyzji. W odróżnieniu od depresji jednobiegunowej, w CHAD częściej obserwuje się zwiększoną potrzebę snu i wzmożony apetyt. Myślenie staje się spowolnione, a pesymistyczna ocena siebie i swojej przyszłości może prowadzić do myśli samobójczych. Pomiędzy tymi skrajnymi epizodami mogą występować okresy remisji, w których objawy choroby ustępują, a pacjent funkcjonuje prawidłowo.
Diagnoza i kluczowa rola leczenia
Postawienie trafnej diagnozy bywa trudne, ponieważ pacjenci częściej szukają pomocy w fazie depresji, a epizody hipomanii mogą być bagatelizowane lub niezauważane. Leczenie CHAD jest procesem długotrwałym i złożonym, opierającym się na trzech filarach:
Farmakoterapia: Jest podstawą leczenia. Stosuje się leki stabilizujące nastrój (tzw. normotymiki), które zapobiegają nawrotom zarówno manii, jak i depresji. W zależności od fazy choroby, lekarz może dołączyć leki przeciwpsychotyczne lub przeciwdepresyjne.
Psychoterapia: Stanowi niezbędne uzupełnienie farmakoterapii. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga zmieniać szkodliwe wzorce myślenia i zachowania. Z kolei terapia interpersonalna i rytmów społecznych (IPSRT) uczy pacjentów stabilizować codzienny tryb życia, co ma kluczowe znaczenie w prewencji nawrotów.
Psychoedukacja: Jest to proces edukacyjny skierowany zarówno do pacjenta, jak i jego rodziny. Pomaga zrozumieć naturę choroby, nauczyć się rozpoznawać wczesne sygnały ostrzegawcze nadchodzących epizodów i opracować strategie radzenia sobie z nimi. Wsparcie bliskich jest nieocenionym elementem procesu zdrowienia.
Życie z chorobą afektywną dwubiegunową to codzienne wyzwanie, jednak dzięki kompleksowemu leczeniu, współpracy z lekarzem i terapeutą oraz wsparciu otoczenia, możliwe jest osiągnięcie stabilizacji i prowadzenie satysfakcjonującego życia.
W TwojeCentrumPsychoterapia wspieramy osoby zmagające się z Chorobą Afektywną Dwubiegunową w odzyskaniu równowagi i dobrego samopoczucia. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą pomocy: Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej Warszawa